*Buraya Cisco CCNA sınavı için hazırlanırken önemli gördüğüm notlar eklenecektir.*

Default Gateway: Cihazlar farklı ağlardaki cihazlarla haberleşmek için default gateway'e ihtiyaç duyar. Bu yüzden de ip adresi default gateway ile yapılandırılmalıdır. Bunu dış dünyaya açılan bir kapı gibi düşünebiliriz.

Bakır kablolarda bakır malzemenin yapısı ile ilgilir olarak CAT ifadesi vardır. Bu category anlamına gelir ve zamanla farklı ihtiyaçlardan dolayı kablolarda iyileştirme ve yenilikler yapılmıştır.(CAT-7a, CAT-8.1, CAT-8.2) Kablolar geliştikçe verinin iletildiği mesafe artar, hız yükselir, gecikme azalır ve bandwidth daha yüksektir.

Peki Bandwidth nedir?

• Bağlantının anlık kapasitesisi olarak yorumlanabilir. Yollardaki şerite benzetebiliriz.

Elektrik akımı bakır tel üzerinde iletilirken EMI(Elektro Magnetic Interference) oluşur. EMI fazla olursa sinyallerde bozulma olur ve veri iletimi doğru olmaz. Bu duruma Electrical Noise denir. Bunu engellemek için shielding(zırhlama) tekniği kullanılır. (STP- Shielded Twisted Pair) Zırh olmayan kablolar ise UTP yani Unshield Twisted Pair olarak adlandırılır.

Fiber optik kablolar ise elektrik sinyali yerine ışığı iletir. Fiber optik kablolarda iletilen ışık sadece bir yöne doğru iletildiğinden karşılıklı veri iletimi için 2 adet fiber kabloya ihtiyaç vardır. 

Gönderen birim ve alan birim arasında veriler taşınırken sinyal seviyesinde yapılması gereken düzenlemeler vardır. Bu işlemlere signal coding ve signal decoding denir.(Sinyal kodlama ve çözümleme)

• Sinyal kodlama: Gönderen tarafından üretilen sıralı bitler halindeki verinin Telekom altyapısında taşınacak şekilde sinyale dönüştürülmesini ifade eder.
• Sinyal çözümleme: Alıcı birim tarafından sinyal halinde gelen verinin sayısal veriye dönüştürülüp işlenmesidir.

Sinyaller 2 çeşittir. Sayısal sinyal ve Analog sinyal. Telekom altyapısı kablolarla analog sinyal kullanır. Bilgisayar ağında ise sayısal sinyal kullanılır. Bu sinyal türlerinin birbirine çevrilmesi gerekir. Sayılal sinyalin analog sinyale çevirme işlemine Modülasyon denirken tam tersi işleme Demodülasyon işlemi denir. Modülasyon işlemini  Modülatör, Demodülasyon işlemini Demodülatör cihazı yerine getirir. Bu iki işlemi bir arada yapan cihaza Modem denir.

Fiziksel Katman: Bakır kablo, fiber optik kablo ve kablosuz bağlantılar aracılığıyla bilgisayar ağına aktarılan sinyallerin düzenlenmesinden, taşınmasından ve hedef birim tarafından alınmasından sorumludur. Tekrarlayıcı, Hub ve Bilgisayar Ağı Bağlantı Kartı veri iletiminde kullanılan kablolama ek malzemeleri OSI 1.katman ya da TCP/IP 1. seviyesinde tanımlanır.

DHCP(Dynamic Host Configuration Procotol): Ip adresi, Subnet Mask, Default gateway'i dinamik olarak atar yani otomatik atanır. Bunun avantajı özellikle büyük ağlarda olur. Otomatik IP al dendiğinde DHCP devreye girer ve benzersiz adres ataması yapar. 

DNS(Domain Name System): İnternet tarayıcısına girilen ismi(host ismi-site ismi) IP adresine çevirir ve ağda haberleşmeyi sağlar.(İsimleri IP adresine dönüştürmek zorunludur.) Sitenin IP adresi direkt tarayıcıya girilerek de siteye bağlantı sağlanabilir ancak isimler daha kolay akılda kalır.(Telefon rehberi gibi düşünülebilir.)

HTTPS(Hypertext Transfer Protocol): S'in anlamı Secure: SSL ile şifreleme yapar ve girilen kart bilgileri, şifreler korunmuş olur.

FTP(File Transfer Protocol) - SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)

SSH(Secure Shell): Tüm trafiği şifreler. (Metinler şifreleme ve çözümleme yaparken biraz yavaş olabilir.)

NAT(Network Adress Translation): Bir cihazın internet üzerindeki diğer cihazlarla iletişim kurabilmesi için public bir IP adresine ihtiyacı vardır. IPv4'te adresler sınırlı sayıdadır. Bu yüzden aynı ağ içerisinde bulunan birden fazla cihazın aynı public IP'yi kullanmasını sağlayan NAT'dır. ISS'ler kullanıcılara tek bir public IP adres sağlarlar. İnternete erişim için Public IP'ye ihtiyaç vardır. Kendi ağımızda ise cihazları birbirinden ayırmak için Private IP kullanılır.

Bir ağın değerlendirme kriterleri: performans, güvenilirlik güvenlik. (performance, reliability, security)

QoS(Quaility of Service): Ağdaki paket kaybını, gecikmeyi ve titreşimi azaltmak için veri trafiğini yöneten bir teknolojidir. QoS, ağdaki belirli veri türleri için öncelikler belirleyerek ağ kaynaklarını kontrol eder ve yönetir. Gerçek zamanlı ses ve video gibi uygulamalarda QoS kullanılır.

Protokoller: Ağ cihazları arasında gönderilen ve alınan mesajların sırasını ve mesaj iletimi sırasında gerçekleşen eylemleri tanımlar.

Neden katmanlara ihtiyaç duyarız? 

• Küçük görevleri katmanlara dağıtarak karmaşıklığı azaltırız.
• Her layer(katmanın) kendi görevleri ve protokolleri vardır.

OSI Modeli

Fiziksel Katman(Physical Layer): Bitlerin aktarımından sorumlu. Her zaman donanım aracılığı ile uygulanır. Kablo özelliklerini ve cihaz düzenlerini içerir.

Veri Bağlantı Katmanı(Data Link Layer): Hatasız ve güvenilir veri aktarımından sorumludur. Flow Control ve error correction bu katmanda yapılır. MAC adresi bu katmanda kullanılır. Switchler bu katmanda işlev görür.

Ağ Katmanı(Network Layer): Mesajların ağ üzerinden yönlendirilmesinden sorumludur. Routerlar bu katmanda işlev görür.

Taşıma Katmanı(Transport Layer): İletişim kanalının kalitesini izler. Bir aktarım için gerekli olan en verimli iletişim hizmetini seçer.

Oturum Katmanı(Session Layer): Sistemler arasında mantıksal bağlantılar kurar. Oturum açma-kapatma, parola alışverişi işlemlerini yönetir. Oturum sonunda bağlantıyı sonlandırır.

Sunum Kattmanı(Presentation Layer): Biçim ve kod dönüştürme işlemlerini sağlar.

Uygulama Katmanı(Application Layer): Son kullanıcı için erişim sağlar. (HTTP, FTP, SMTP)

TCP/IP

Günümüzde 5 katmanlı bir yapıdadır. OSI'den önce geliştirilmiştir. Fiziksel - Veri Bağlantısı - Ağ - Taşıma - Uygulama katmanı.

IPv6'nın çıkmasındaki amaç adres alanını artırmaktı.

TCP - UDP : UDP, TCP'nin alternatifi olarak çıkmıştır. Giderleri daha azdır ancak teslimat garantisi yoktur ve güvenliği azdır.

SORU: 132.21.0.0 find the class, the block and the range of the adresses?

a) CLASS B çünkü 128-191 arası B sınıfında.

b) The block has a netid of 132.21

c) Range 132.21.0.0 to 132.21.255.255

Routurlerın kullanılabilir olması için adres ve subnet mask ile konfigüre edilmesi gerekmektedir. Routerlar bir PC'dir ve içinde CPU, OS(İşletim sistemi), RAM ve HDD barındırır.

Cisco Packet Tracer

Aynı tür cihazlar çapraz kablolama ile bağlanır. (PC-PC, Hub-Hub, Switch-Switch, Router- Router) PC-Router ve Hub-Switch de çapraz kablolama ile bağlanır.

PC-Hub, PC-Switch, Router-Switch, Router-Hub düz kablolama ile bağlanır.

Router'da kablolama yaptıktan sonra bağlantı down gelir ve kırmızı yanar. Yeşil yapmak için konfigürasyon yani yapılandırma yapmak gerekir.